Doświadczanie architektury. Czytając Rasmussena i Pallasmę

Zapraszamy na kolejny odcinek podcastu #przecieżtoniejestmodernizm

Rozmawiają Dorota Leśniak-Rychlak i Maciej Miłobędzki.

Zapraszamy do wsparcia nas przez: patronite.pl

Architektura jest dyscypliną materialną, a jej doświadczanie wiąże się z oddziaływaniem na wszystkie zmysły. W epoce wzrastającej i dominującej wizualnej konsumpcji powracamy do pozycji już klasycznych: Steena Eilera Rasmussena „Odczuwania architektury” i „Oczu skóry” Juhaniego Pallasmy. Skandynawscy autorzy zapraszają swoich czytelników i czytelniczki do innego spojrzenia na otaczającą ich przestrzeń, pokazują jej bogactwo i uwrażliwiają na jej haptyczne i dźwiękowe cechy. Obaj w przystępny sposób opowiadają o potencjale architektury do dawania człowiekowi egzystencjalnego oparcia w świecie.

Teksty Pallasmy zawarte w „Oczach skóry” lokują się na styku teorii architektury, filozoficznej i kulturoznawczej refleksji nad kondycją współczesnej cywilizacji oraz pierwszorzędnej eseistyki. Myśl Pallasmy wyrasta z doświadczenia architektury i ogólnej refleksji nad człowiekiem, ale uwzględnia szerokie spektrum kulturowych bodźców, znajduje oparcie w różnych tradycjach filozoficznych i estetycznych i ujęta jest na dodatek w oszczędny, ale wartościowy artystycznie styl.

Steen Eiler Rasmussen, duński architekt, w prosty, bezpośredni sposób opowiada o tym, czym jest otaczająca nas przestrzeń, co stanowi o jakości miejsc, w których żyjemy, na czym polega urok niektórych budynków. Interesuje go nie tylko aspekt przestrzenny, pisze także o kontrastach między pustką i pełnią, kolorach i planach, skali i proporcji budynków, świetle i światłocieniach, rytmie i brzmieniu architektury.

Rozmowa o obu książkach z Maciejem Miłobędzkim, architektem z pracowni JEMS Architekci, dotyczy tego, co w książkach Rasmussena i Pallasmy wciąż aktualne – tworzenia ludzkich schronień, niepodzielności architektury, egzystencjalnego doświadczania budynków, ale też tego, że nasz gość nie lubi słowa przestrzeń (woli miejsce), zmaga się z projektową praktyką późnego kapitalizmu (narzucającą swoją logikę) i jest zwolennikiem projektowania w związku z klimatem, a nie w izolacji od czynników środowiskowych (choć w kontekście współczesnych norm bywa to trudne).

Maciej Miłobędzki – dr inż. architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1984–1988 pracował w Spółdzielni Pracy Twórczej Architektów i Artystów Plastyków. Współzałożyciel pracowni JEMS Architekci, to z nią wiąże wszelką działalność architektoniczną od 1988 r. Od 2008 r. prowadzi działalność dydaktyczną na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Laureat Honorowej Nagrody SARP (2002).

Dorota Leśniak-Rychlak – redaktorka naczelna kwartalnika „Autoportret. Pismo o Dobrej Przestrzeni”, wydawanego przez Małopolski Instytut Kultury w Krakowie. Założycielka i prezeska Fundacji Instytut Architektury.

Linki:

https://instytutarchitektury.org/oczy-skory/

https://karakter.pl/product-pol-591-Odczuwanie-architektury.html?gad_source=1&gclid=Cj0KCQjwn7mwBhCiARIsAGoxjaIfwK6p7OgKQ9zJsDMjbn-R_G36KTYz7s0hj4ZmuJqRUFNXDc7cWSMaAgjmEALw_wcB

Rozmowa została zarejestrowana podczas spotkania zorganizowanego w Księgarni Karakter 10 stycznia 2024 roku. Wydarzenie zostało zrealizowane w ramach 8. edycji projektu „Krakowskie Księgarnie na Medal” prowadzonego przez Fundacja Miasto Literatury i było współfinansowane ze środków Miasta Krakowa.

Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski

Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski

Dżingiel: Justyna Stasiowska

Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio