In een samenwerking tussen pedagogen van de universiteit Leuven, die begin 2025 een congres organiseerden over de toekomst van de school, en de schoolleidersopleiding ATTC maken we een speciale serie van Onderwijs leiden met hart en ziel over de grammatica van de school. Elke aflevering gaat over een of twee aspecten van de school. Deze keer…
Kunnen we de school hebben, bedenken of maken zonder… vorming?
Te gast zijn Maarten Simons en Jan Masschelein en we spreken over vorming.
Het woord vorming wordt vaak geassocieerd met Bildung of persoonlijke ontwikkeling, maar de schoolse vorming gaat juist over een soort mondiale vorming.
De schoolse vorming draagt een zorg voor werelden en is niet alleen de plek waar de leerling als ik iets leer. Het schoolwerk is een collectieve manier van stilstaan, oefenen en studeren.
De wereld heeft dus ook de school nodig, en de leerling, om opnieuw benoemd te worden, zoals een vogel opnieuw een naam krijgtals leerlingen zeggen: dit is een mees.
Schoolse vorming betekent niet dat we van leerling-gecentreerd naar wereld-gecentreerd onderwijs gaan. Het gaat juist niet over de creatie van centra, maar om het vormen van een midden, een milieu, waar de diverse werelden, leerlingen en leerkrachten elkaar ontmoeten.
Door de diverse werelden in school te brengen en te laten bestuderen en bevragen, worden nieuwe generaties telkens als nieuwkomers uitgenodigd te leren omgaan met die werelden.
Schoolse vorming duurt lang, heeft tijd nodig, en is niet gericht op versnelling en resultaten.
Schoolse vorming ziet alle leerlingen als pedagogische gelijken, want iedereen is leerling, en geeft hun pedagogische vrijheid, omdat de school hen niet vastpint op hun identiteit, talent of een andere voorbestemming, en hun de kans biedt zichzelf naar eigen idee te vormen.
De school vertrekt van het idee dat onze kinderen niet onze kinderen zijn, dus de levensvisie van de ouders of de school als community met een identiteit, is pedagogisch secundair.
Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door schoolleidersopleiding ATTC, onderwijsadvies School Matters en rustplek De vallei van het goede leven.