Na spotkanie premierowe wokół książki "Kamienie musiały polecieć. Wymazywana przeszłość Podlasia" z jej autorką Anetą Prymaką-Oniszk przyszło tak dużo ludzi, że nie wszyscy zmieścili się w białostockim klubie Zmiana Klimatu. Takiej frekwencji na literackim spotkniu nikt w Białymstoku nie pamięta. Dlatego nie boimy się nazwać tej książki przełomem w samoświadomości mieszkańców Podlasia, nie tylko tych należących do białoruskiej mniejszości. W kolejnym odcinku podcastu Na Granicy rozmawiamy z jej autorką o doświadczeniu granicznym, które stało się udziałem jej rodziny i okazało się doświadczeniem uniwersalnym dla mieszkańców naszego regionu. Pytamy o budowanie lokalnych mitów, o przenikanie przez niewidzialny mur, który dzieli tu różne społeczności, rozmawiamy o zbiorowej terapii, możliwościach pojednania i o tym, czy da się przezwyciężyć kondycję mniejszościową.
Co wspólnego mają naszyjnik ze szmaragdem, męska skarpeta i relikwie św. Mikołaja? Dowiecie się z najnowszego odcinka podcastu Na Granicy, w którym rozmawiamy o słynnej moskiewskiej "prawie nagiej" imprezie, która zbulwersowała rosyjskich konserwatywnych patriotów, wojskowych, cerkiew, a nawet samego Putina. Wraz z tą imprezą, która odbyła się pod koniec grudnia w modnym moskiewskim klubie i zebrała kwiat lojalnej Kremlowi celebryckiej bohemy skończyło się w Rosji udawanie, że wojny nie ma i zaczął okres wojennego purytanizmu.
W listopadzie na rosyjskich platformach streamingowych pojawił się serial "Słowo pacana", opowiadający o członkach kazańskich "grupirowok", czyli młodzieżowych band, które siały postrach w stolicy Tatarstanu w latach 80-tych. Podobne organizacje działały w większości dużych miast schyłkowego ZSRR. To tłumaczy, dlaczego serial zrobił furorę nie tylko w Rosji, ale także w Ukrainie, Białorusi, czy Kazachstanie. W samej Rosji wokół serialu rozpętała się burza, tym bardziej, że przesiąknięte agresją obrazy wywołały hajp wśród młodzieży. Jedni oskarżają "Słowo pacana" o romantyzację przemocy, inni widza w nim wybitny tekst kultury. A my w świąteczno-noworocznym odcinku i jednocześnie ostatnim odcinku pierwszego sezonu patrzymy na ten serial i na jego odbiór jako na probierz aktualnej kondycji rosyjskiego społeczeństwa.
Nie cichnie dyskusja wokół filmu Agnieszki Holland "Zielona Granica". Miesiąc przed jego premierą, w Białowieży rozmawialiśmy o tym, czy w narracjach o kryzysie humanitarnym na granicy polsko-białoruskim jest w ogóle miejsce na perspektywę lokalną, rozumianą jako perspektywa zamieszkującej przygraniczne tereny mniejszości białoruskiej. Dyskutowaliśmy także o praktyce kresowania, która tłumaczy, dlaczego tylko płot na granicy z Białorusią ma kulturową rację bytu. W odcinku specjalnym podcastu NA GRANICY wysłuchacie wykładu Wojciecha Siegienia pt. "Życie w rezerwacie, czyli spojrzenie z ukosa na kryzys humanitarny i narracje bezpieczeństwa na granicy polsko-białoruskiej".
W pierwszym odcinku drugiego sezonu naszego podcastu poruszamy gorący i aktualny temat, a mianowicie konflikt Warszawy i Kijowa dotyczący embarga na ukraińskie produkty rolne. Próbujemy osadzić wydarzenia i wypowiedzi polskich i ukraińskich polityków w szerszym kontekście, zastanawiamy się nad motywacjami i długofalowymi konsekwencjami kryzysu polsko-ukraińskich relacjch. Niewątpliwie jest to jeden z najbardziej niepoprawnych politycznie odcinków NA GRANICY, ale kiedy mowa o Andrzeju Dudzie, to trudno się nie śmiać.
Kolejny odcinek podcastu NA GRANICY o granicy i z granicy, czyli o tym, że prowokacja przyszła nie z tej strony, z której się jej spodziewano. Przerywamy przerwę wakacyjną i wasz urlopowy program, żeby nadać nasz program, czyli odcinek specjalny, w którym dyskutujemy o okolicznościach i skutkach naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez dwa białoruskie śmigłowce.
Rosja ma poważny problem z przetrawieniem skutków rebelii Prigożyna. Wagnerowska kurzawa obnażyła zasady działania systemu politycznego Rosji i doprowadziła do ich bankructwa. W najnowszym odcinku rozmawiamy o tym, jak doszło do ostatecznego bankructwa pola informacyjnego i prawnego w Rosji i jakie konsekwencje niesie to dla putinowskiego reżimu. Mamy jednocześnie nadzieję, że to przedostatni odcinek naszego podcastu poświecony osobie Jewgienija Prigożyna.
W tym odcinku podcastu Na Granicy rozmawiamy o granicy, a właściwie to o kilku graniach: granicy polsko-białoruskiej, polsko-rosyjskiej, granicy strachu i granicy propagandy. Na podstawie własnych doświadczeń i wnikliwej obserwacji staramy się zrekonstruować polski dyskurs na temat bezpieczeństwa, który ma dla nas konkretne, codzienne skutki. Badamy wyobrażenia na temat granic i próbujemy stwierdzić, które mają cokolwiek wspólnego z prawdą, a które są produktem propagandowych wrzut.
W piątek wieczorem ludzie lubią wyjść na miasto. Podobnie zrobił Jewgenij Prigożyn ze swoimi najemnikami, wyszedł do Rostowa i Woroneża, zajął tam strategiczne obiekty i ogłosił "marsz sprawiedliwości" na Moskwę. W sobotę śledziliśmy jego ruch z zapartym tchem, by lada chwila zobaczyć krwawą jatkę w rosyjskiej stolicy. Ale do kulminacji nie doszło, a weekendowa rewolucja okazała się ustawką, której symbolem w przestrzeni wizualnej pozostanie zdjęcie czołgu, który utknął w bramie budynku cyrku w Rostowie nad Donem. W niedzielę opadał już tylko kurz po tej kurzawce, a myśmy wszyscy pytali: co to do jasnej ... było? Próbujemy na to pytanie odpowiedzieć w nowym odcinku, szukając nieoczywistych tropów językowych i kulturowych.
Wiecie ile dzieci ma Putin? A mininster obrony Szojgu? A propagandysta Sołowjow? W odcinku rozmawiamy o modelu rodziny typowym dla rosyjskiej elity, na który składają się żony oficjalne i nieoficjalne, dzieci z różnych związków i bajeczne majątki zbudowane na korupcji. Zastanawiamy się wspólnie, czy demaskowanie poplątanych rodzinnych więzów kremlowskiej elity przez media i opozycję przynosi jakiekolwiek polityczne efekty, czy Rosjanie lubią ludzi bogatych i czy zastępowalność pokoleń w elicie wydłuży żywotność reżimu.
Dyskutujemy o rosyjskiej opozycji, która próbuje przetrwać i nie stracić wpływów w sytuacji wojny, z nadzieją, że w Rosji przyjdzie polityczny przełom, który pozwoli włączyć się do budowy nowego ustroju. Z odcinka dowiecie się, czym Aleksiej Nawalny różni się od majonezu, czy da się robić politykę na emigracji i czy rewolucję można przeprowadzić bez użycia siły. I że synergia powstaje z połączenia starego z nowym.
Od kilku tygodni świat nie czeka na nic innego tylko na ukraińską ofensywę. W maju wydawało się, że może ruszyć z dnia na dzień. A jednak w mijającym miesiącu częściej patrzyliśmy w stronę Białorusi. Ułaskawienie Ramana Pratasiewicza, czyli tego chłopaka z porwanego w maju 2021 roku samolotu Ryanair, tajemnicza choroba Łukaszenki i otaczające ja plotki, domysły, spekulacje i plany na przyszłość, a na dodatek rosyjska broń jądrowa, która ma się wkrótce znaleźć - a zdaniem części ekspertów już się znajduje - na terytorium Białorusi. O tym rozmawiamy w drugim odcinku Na Granicy, czyli podcastu o wschodnich sprawach.
Bohaterem pierwszego odcinka jest szef formacji najmeników znanej jako Grupa Wagnera Jewgenij Prigożyn. To właściwie anty-bohater i szwarccharakter, brutalna twarz rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie. Skąd się wziął i jak stał się zakulisowym człowiekiem od brudnej roboty? Czy jest przyjacielem Władimira Putina? Czy Prigożyn ma szansę sięgnąć po władzę w Rosji? O tym rozmawiamy w podcaście Na Granicy.