Mowa pogrzebowa Peryklesa jest jedną z najstarszych zachowanych w kulturze europejskiej, a może i najstarsza. Demokratyczne Ateny żegnały pierwszych poległych w wojnie peloponeskiej, a ich pierwszy obywatel uświetnił to wydarzenie okolicznościowym przemówieniem. Byłaby ona kontrowersyjna również dzisiaj - Perykles wprost mówi o tym, że dawne czasy nijak się mają do chwały współczesnych mu ludzi, a śmierci za ojczyznę nie towarzyszy żadna nagroda nadprzyrodzona czy przykaz religijny. Nie, Ateńczycy powinni chcieć umierać za państwo, ponieważ państwo przestrzega zawartej z nimi umowy społecznej.