Mentaliseren – begrijpen wat er in jezelf en de ander gebeurt
In deze aflevering duiken we diep in Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT-i), een methode die je helpt grip te krijgen op je emoties, gedachten en relaties. Mentaliseren betekent: stilstaan bij wat je zelf denkt en voelt én proberen te begrijpen wat er in de ander gebeurt. Dat klinkt eenvoudig, maar juist in stressvolle situaties of bij heftige emoties gaat dit vaak mis.

📌 Wat je leert in deze aflevering:

• Wat mentaliseren precies is en waarom het cruciaal is voor jezelf, relaties en communicatie.

• Hoe problemen met mentaliseren eruitzien: zwart-wit denken, te zeker zijn van je eigen waarheid, of moeite hebben om gevoelens woorden te geven.

• Waarom emoties soms zo overspoelend zijn dat we automatisch gaan vechten, vluchten of bevriezen – en hoe MBT helpt om dit omslagpunt beter te herkennen.

• Hoe emoties werken: van basisemoties zoals angst, boosheid en plezier tot complexere gevoelens zoals schaamte of jaloezie.

• Het belang van gehechtheid: hoe onze eerste relaties met ouders/verzorgers ons latere gedrag en vertrouwen in anderen beïnvloeden.

• Hoe onveilige hechtingsstijlen (ambivalent of vermijdend) leiden tot patronen die we vaak onbewust herhalen in volwassen relaties.

• Hoe MBT je leert deze patronen te herkennen en doorbreken.

🔎 Voorbeelden uit de praktijk:

• Een gesprek dat escaleert omdat je denkt dat de ander je expres negeert, terwijl hij simpelweg een drukke dag heeft.

• Een kind dat leert emoties te vergroten of juist te onderdrukken omdat een ouder onvoorspelbaar of afwijzend reageert – en hoe dit later relaties beïnvloedt.

• Hoe je door een mentaliserende houding – nieuwsgierig, open, niet-oordelend – anders leert kijken naar jezelf en de ander.

📚 De wetenschap achter MBT:
Onderzoek laat zien dat problemen met mentaliseren vaak leiden tot terugkerende conflicten, instabiliteit in relaties en impulsief gedrag. Door te oefenen met herkennen van emoties, stil te staan bij lichaamssignalen en ruimte te maken voor reflectie, kun je meer grip krijgen op stressvolle situaties. Dit helpt niet alleen jezelf, maar ook je relaties.

✨ Kernprincipes van MBT:

• Emoties zijn nooit goed of fout – ze zijn signalen die je kunt leren herkennen.

• Een veilige relatie (gehechtheid) is de basis om emoties te reguleren en beter te mentaliseren.

• Mentaliseren vraagt oefening: nieuwsgierig blijven, ruimte maken voor meerdere perspectieven, en accepteren dat je de ander nooit 100% kunt kennen.

💡 Praktische oefeningen:

• Voer een kort gesprekje met iemand en vraag hoe hij/zij zich voelde bij een gebeurtenis. Reflecteer daarna op je eigen interpretatie en check of die klopt.

• Schrijf op wanneer je zelf merkte dat je automatisch reageerde vanuit stress. Wat dacht je, wat voelde je, en hoe handelde je?

• Let deze week bewust op lichaamssignalen (knikkende knieën, hartkloppingen, spanning in je kaken) en koppel ze terug aan je emoties.

🌟 De kernboodschap:
Mentaliseren gaat over stilstaan, vertragen en nieuwsgierig blijven. Door te begrijpen wat er in jezelf en in de ander gebeurt, creëer je ruimte voor verbinding en verandering. MBT helpt je om patronen te doorbreken, emoties te reguleren en relaties stabieler en betekenisvoller te maken.

Luister naar deze aflevering en ontdek hoe Mentaliseren Bevorderende Therapie jou kan helpen – minder chaos, meer grip en vooral: meer verbinding met jezelf en de mensen om je heen.