
Rozmowa z 26 stycznia 2019 roku początkowo skupiała się na Memoriale Leszka Moczulskiego z roku 1976 oraz na niektórych kwestiach związanych z procesem lustracyjnym (ten fragment rozmowy został pominięty), a następnie nastąpiło przejście do postulatu wolnych wyborów w Polsce.
00:00:18 Postulat wolnych wyborów był po wojnie uważany za oczywisty.
00:02:21 Wszystko zmieniło się po 1956 roku. Przestano mówić o niepodległości. Coś, co było w latach 40. i 50. nie do przyjęcia, uchodziło za realistyczne rozwiązanie później. Była to koncepcja "niepodległej" Polski w ramach obozu sowieckiego. Wyrazem tego sposobu myślenia była książka Zbigniewa Brzezińskiego z 1964 roku (wydana późniejw języku polskim w Londynie) pt. "Europa bez podziału".
00:10:23 Pod koniec lat 80. władze PRL nie bały się wolnych wyborów, bo były przekonane, że te wybory wygrają (dowód: "Dzienniki" Rakowskiego z grudnia 1988, wypowiedź Czarzastego w TVP)
00:12:35 Postulat wolnych wyborów, który KPN przejął od nn-u, był wcześniejszy niż WiN - wyrastał z Jałty.
00:17:27 Powrót do zagadnień związanych z latami 1988-1989 - sformułowanie nowego pytania - co wniosła Konfederacja Polski Niepodległej
00:18:16 Rola Konfederacji Polski Niepodległej rozpoczyna się wcześniej - wtedy, gdy w 4-ym numerze "Drogi" (styczeń 1979 roku) określony został główny cel grupy, która później założyła KPN. Była to niepodległość - sprawa, której wtedy nikt nie podnosił. Żądanie niepodległości po raz ostatni zostało sformułowano w Polsce w czerwcu 1956 roku.
00:25:55 Pytanie dotyczące Polskiego Porozumienia Niepodległościowego i jego roli.
00:27:56 Trzeba bardzo wyraźnie odróżniać, czy się mówi o niepodległości przeciwko Związkowi Sowieckiemu, czy też o niepodległości w ramach obozu sowieckiego. Ta ostatnia "niepodległość", to jest tylko odrębne państwo pod rosyjską hegemonią (tak, jak Królestwo Polskie w XIX wieku).
00:35:44 Kolejne pytanie - jakie znaczenie miało zdefiniowanie niepodległości, jako niezależności od Związku Sowieckiego? - Pojawiła się jawna siła, która powiedziała jasno, że niepodległość Polski to wyzwolenie spod hegemonii sowieckiej. Ale w możliwość takiego wyzwolenia nikt nie wierzył, ani w Polsce, ani na emigracji, ani wśród politykówZachodu. W takiej sytuacji samo głoszenie niepodległości, które powoli przenikało do ludzi (ale jednak przenikało!) byłonajważniejszym wkładem KPN-u.
00:54:26 Drugą ważną zasługą KPN-u było wytłumaczenie, czym jest porozumienie z władzą - "porozumienie to formą walki". I stąd postulat 50%-owych wyborów.
00:57:09 Uchwała III Kongresu KPN-u dotycząca prywatyzacji.
01:00:11 Liczy się też likwidacja przez KPN rozruchów w Krakowie w maju 1989 roku.
01:07:31 Kolejna zasługa KPN-u - w lutym 1985 roku Rada Poltyczna KPN wezwała USA, Wielką Brytanię i ZSRR do wykonania układu jałtańskiego i do przeprowadzenia wolnychwyborów w Polsce.
01:10:30 Kolejnym wkładem KPN-u było usuwanie PZPR z ich lokali oraz blokowanie baz sowieckich na przełomie 1989 i 1990 roku.
01:11:59 Niedocenianą zasługą KPN-u było jej stanowisko w sprawie niemieckiej (niestety - ten wątek nie został szerzej rozwinięty).
01:13:14 Dygresja na temat Szczecina, który - według postanowień układu poczdamskiego - miał być niemiecki.