Sprowokowany kłamstwami historycznymi opowiadanymi przez Władymira Putina w wywiadzie, jaki przeprowadził z nim amerykański, prorosyjski dziennikarz, Autor poprzedza wykład na temat wojny, zwanej w historiografii wojną trzynastoletnią (1654-1667) między Moskwą a Rzeczpospolita Obojga Narodów, dygresją na temat historycznych opracowań polskich z czasów PRL (a także z okresu zaborów, gdy działała cenzura rosyjska). Dzisiejsi historycy nie mają świadomości, że cenzura zaborców nie pozwalała pisać o wielu sprawach.

Autor przypomina swoją książkę "Wojna Polska 1939", w której - z przyczyn cenzuralnych nie mógł napisać, że przyczyną wybuchu II wojny światowej była napaść sowiecka na Polskę 17 Września.

Szczegółowo omawia przykład książki dotyczącej historii Rosji - dwutomową historię Rosji Ludwika Bazylowa, która ukazała się w latach 80. Z uwagi na ograniczenia cenzuralne Bazylow także nie mógł napisać o wielu sprawach, o których wiedział. I tak przykładowo poświęcił polsko-moskiewskiej wojnie trzynastoletniej zaledwie dwa akapity [zob. s. 262].

Wspominając kupno tej książki w lutym 1985 roku Autor przypomina ówczesną sytuację polityczną oraz opowiada kapitalne anegdoty, dotyczące jego własnych przeżyć. Ilustrują one ówczesny klimat i fałszywy stan świadomości wytworzony m.in. przez zatrutą (bo ocenzurowaną) literaturę historyczną.

Przykładowo Autor podaje, że nie było żadnego powstania chłopów ukraińskich w powstaniu, które rozpoczęli Kozacy na wiosnę 1648 roku. Powodem był fakt, że sojusznikiem Chmielnickiego byli Tatarzy, którzy dzieci mordowali, a pozostałych chłopów brali w jasyr i wywozili później na Krym i dalej do Egiptu. Dla wielu chłopów ukraińskich jedyną drogą ratunku przed jasyrem było przyłżczenie się do kozackiego powstania Chmielnickiego...

Wyciagając wnioski na temat danej książki należy wziąć pod uwagę kiedy została ona napisana i przez kogo. Nawet wartościowe książki napisane przez uczciwych autorów moga być niekompletne z powodów omówionych wcześniej.