Voor meer info, zie: https://www.invloedvergroten.nl/
Het Ikigai-model, populair geworden als een raamwerk voor het vinden van persoonlijke voldoening en zingeving in het leven, vertegenwoordigt een kruising van vier primaire dimensies: waar je van houdt, waar je goed in bent, waarvoor je betaald kunt worden, en wat de wereld nodig heeft. Ondanks de aantrekkingskracht en de eenvoudige elegantie, roept het model aanzienlijke kritiek op vanuit zowel filosofische als wetenschappelijke perspectieven.
Ten eerste, vanuit een epistemologisch standpunt, reduceert het Ikigai-model de complexiteit van menselijke aspiraties en sociale realiteiten tot een te simplistische formule. Menselijke verlangens en behoeften zijn dynamisch en kunnen niet volledig worden begrepen binnen de vaste parameters van het model. Deze reductie mist de diepgang van individuele subjectiviteit en de veranderlijkheid van persoonlijke waarden over tijd.
Filosofisch gezien, lijkt het Ikigai-model op het utilitarisme door impliciet te suggereren dat de waarde van een individu's bezigheden kan worden gemaximaliseerd door een evenwicht te vinden tussen persoonlijke passies en maatschappelijke behoeften. Echter, dit benadert de complexiteit van het menselijk bestaan vanuit een te instrumentele hoek, waarbij de inherente waarde van het nastreven van kennis om de kennis zelf of de intrinsieke waarde van ervaringen wordt genegeerd.
Bovendien negeert het Ikigai-model de sociaal-economische realiteiten die de mogelijkheden van individuen om hun "ikigai" te vinden en na te streven, beperken. Niet iedereen heeft de luxe om werk te vinden dat zowel persoonlijk vervullend is als een levensvatbaar inkomen biedt. Deze kritiek benadrukt de noodzaak om de sociale en economische structuren die individuele keuzes beperken, te erkennen en aan te pakken.
Vanuit een psychologische invalshoek kan de druk om een ikigai te vinden en te realiseren leiden tot stress en ontevredenheid, vooral als mensen worstelen om aan de idealen van het model te voldoen. Dit is in tegenspraak met de bedoeling van het model om een bron van zingeving en voldoening te zijn. Het legt de nadruk op een einddoel in plaats van op het proces van zelfontdekking en persoonlijke groei.
