Wist je dat Gerard Jan van Bladeren, de persoon die tot twee keer toe (86’, 97’) een schilderij van Barnett Newman heeft kapotgesneden, zelf ook kunstenaar was? Sterker nog, hij beschouwde de acties als artistieke daden en de vernielde doeken als “meesterwerk”. In mijn onderzoek heb ik teksten over en door Van Bladeren gevonden die nog niet eerder zijn gepubliceerd en werkelijk een ontluisterend inkijkje geven in zijn overwegingen. Hierin is mijn contact met beeldend kunstenaar Barbara Visser heel waardevol gebleken, omdat zij voor de documentaire The end of Fear (2018, VPRO) al een enorme hoeveelheid informatie heeft verzameld.

In vrijwel alle artikelen die ik lees, wordt de man weggezet als een waanzinnige gek. Ook deskundigen laten er bij de rechtszaak geen misverstand over bestaan: Van Bladeren lijdt aan schizofrenie en is paranoïde. De door Van Bladeren geschreven brieven en pamfletten, uit het archief van het Stedelijk museum, bevestigen dit beeld. Maar verlangen wij in onze maatschappij niet ook juist van kunstenaars dat ze onaangepast gedrag vertonen? Gek zijn? We willen dat ze kaders verschuiven, verplaatsen, veranderen, vernietigen. Maar blijkbaar niet te veel... In de zelfgeschreven teksten omschrijft Van Bladeren zichzelf als 'kunstenaar', 'kunstvergrenzer', 'kunstterrorist', 'kunstcriticus met een mes' en zelfs 'de hoofdengel van de messias’. In deze twee afleveringen probeer ik, als gedachte-experiment, Van Bladeren het voordeel van de twijfel te geven door zijn vandalistische daden te beschouwen vanuit een kunsthistorische context.