Gościem 15. odcinka podcastu "Nie tylko o prawach człowieka" jest dr Tomasz Snarski – nauczyciel akademicki, adwokat, filozof, poeta, adiunkt w Katedrze Prawa Karnego Materialnego i Kryminologii WPiA Uniwersytetu Gdańskiego, autor licznych publikacji naukowych z zakresu prawa karnego i filozofii prawa. Dr Snarski opublikował trzy tomy wierszy, w tym ostatni „Żmuty”. Współpracuje stale z organizacjami społecznymi z Wilna oraz z Laboratorium „Więzi”. Ukazała się niedawno jego książka „Kościół katolicki wobec kary śmierci. Między prawem a filozofią i teologią” (Więź, Warszawa 2021). Rozmawiamy właśnie na temat głównych tez książki.
Zastanawiamy się nad tym jak wyglądała ewolucja poglądów Kościoła katolickiego w odniesieniu do kary śmierci. Czy przełom związany z decyzją Franciszka o zmianie pkt. 2267 Katechizmu Kościoła Katolickiego jest rzeczywiście przełomem czy też konsekwencją ewolucji poglądów wewnątrz Kościoła? Dr Snarski tłumaczy także jakie są zasadnicze powody sprzeciwu wobec kary śmierci ze strony Kościoła.
Zadaję pytanie Panu Doktorowi dlaczego zmiana poglądów Kościoła katolickiego nastąpiła tak późno. Przecież w stosunku do ochrony życia ludzkiego poglądy były jasno sprecyzowane – zwłaszcza w kontekście dopuszczalności aborcji (encyklika Evangelium Vitae)? Co więcej z encykliki tej wynika, że stopniowe ograniczanie kary śmierci to argument za niedopuszczalnością aborcji. Czy to nie jest swoista hipokryzja – do czasów Franciszka życie ludzkie nie było w KKK traktowane jak absolutna wartość (zwłaszcza w przypadku osób, które nie są niewinne)? Czy Kościół czasami nie powiela rozwiązań, które i tak zostały już wcześniej wypracowane w poszczególnych państwach, przez środowiska kierujące się wartościami humanistycznymi (jak np. Robert Badinter we Francji, Andras Sajo na Węgrzech czy Halina Bortnowska w Polsce) – powiela wtedy, kiedy praca została już wykonana, społeczeństwa zaakceptowały zmiany? Czy czasami zdecydowanego głosu Kościoła nie brakowało wcześniej?
Rozmawiamy także na temat sprawy Tomasza Komendy. Czy może ona spowodować odejście w Polsce od tzw. kultury kary śmierci (wprawdzie wiemy, że prawnie nie jest możliwe przywrócenie kary śmierci, ale wyrażamy publicznie tęsknotę za taką karą, co sprzyja dehumanizacji, represyjnej polityce karnej oraz publicznym linczom)?