• 3:00 :  Η ετυμολογία της λέξης «αμαρτία» είναι άγνωστη, άρα μπορεί η αρχική της σημασία να ήταν η «αστοχία» και να χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά ως το «σφάλμα», ή η αρχική της σημασία να ήταν το «σφάλμα» και να χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά ως «αστοχία». Παρόλα αυτά, την πρώτη φορά που συναντάμε αυτή την λέξη είναι στην Ιλιάδα και έχει να κάνει με ρίψη ακοντίου (Λ 233) και τόξου (Ψ 857). Σε κάθε περίπτωση, η συγχρονη "μεταφυσική" της σημασία δώθηκε πολύ αργότερα, μέσα από την χριστιανική κοσμοθεωρία.

«ὅς ῥα τότ᾽ Ἀτρεΐδεω Ἀγαμέμνονος ἀντίον ἦλθεν.

οἳ δ᾽ ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ἰόντες,

Ἀτρεΐδης μὲν ἅμαρτε, παραὶ δέ οἱ ἐτράπετ᾽ ἔγχος,

Ἰφιδάμας δὲ κατὰ ζώνην θώρηκος ἔνερθε νύξ᾽,

ἐπὶ δ᾽ αὐτὸς ἔρεισε βαρείῃ χειρὶ πιθήσας·» 

«Τούτος λοιπόν στον Αγαμέμνονα στάθηκε αντίκρα τότε'

κι όπως τρεχάτοι κοντοζύγωσαν χιμώντας ο ένας του άλλου,

ο Ατρείδης το κοντάρι πέταξε λοξά και δεν τον βρήκε'

μ᾿ αυτόν τον χτύπησε ο Ιφιδάμαντας στο θώρακα από κάτω,

στη ζώνη, κι έβαλε και δύναμη με το βαρύ του χέρι.»

(Ομήρου Ιλιάδα, Λ 231-235, μετάφραση: Ν. Καζαντζάκη - Ι. Κακριδή)

 • 9:15 :  Όσον αφορά τους «απόλυτους κανόνες», «σκαλισμένους σε πέτρα», ίσως αξίζει να γίνει μια διάκριση μεταξύ «χριστιανικής ηθικής» και «χριστιανικού ηθικισμού», καθότι και την χριστιανική ηθική δεν χρειάζεται απαραίτητα να την δούμε ως μια απολύτως μονολιθική κοσμοθεωρία (μέσα στα πλαίσια της χριστιανικής κοσμοθεωρίας, υπάρχει ένα εύρος ρευμάτων/απόψεων/ερμηνειών). Για παράδειγμα, στο παρακάτω απόσπασμα, ο απόστολος Πάυλος κάνει την διάκριση μεταξύ του γράμματος, σκαλισμένο σε πέτρινες πλάκες («το γράμμα θανατώνει»), και του πνεύματος, αποτυπωμένο σε σάρκινες καρδιές («ενώ το πνεύμα δίνει ζωή»):

«Ἡ ἐπιστολὴ ἡμῶν ὑμεῖς ἐστε, ἐγγεγραμμένη ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, γινωσκομένη καὶ ἀναγινωσκομένη ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων, φανερούμενοι ὅτι ἐστὲ ἐπιστολὴ Χριστοῦ διακονηθεῖσα ὑφ᾿ ἡμῶν, ἐγγεγραμμένη οὐ μέλανι, ἀλλὰ Πνεύματι Θεοῦ ζῶντος, οὐκ ἐν πλαξὶ λιθίναις, ἀλλὰ ἐν πλαξὶ καρδίαις σαρκίναις. Πεποίθησιν δὲ τοιαύτην ἔχομεν διὰ τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν Θεόν. Οὐχ ὅτι ἱκανοί ἐσμεν ἀφ᾿ ἑαυτῶν λογίσασθαί τι ὡς ἐξ ἑαυτῶν, ἀλλ᾿ ἡ ἱκανότης ἡμῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ, ὃς καὶ ἱκάνωσεν ἡμᾶς διακόνους καινῆς διαθήκης, οὐ γράμματος, ἀλλὰ πνεύματος· τὸ γὰρ γράμμα ἀποκτέννει, τὸ δὲ πνεῦμα ζωοποιεῖ.»

«Η συστατική μας επιστολή είστε εσείς, γραμμένη στις καρδιές μας, και που μπορούν να γνωρίσουν και να διαβάσουν όλοι οι άνθρωποι. Και γίνεται εμφανές πως είστε επιστολή του Χριστού που εμείς διακονίσαμε [= διαβάσαμε/καταγράψαμε/επιμεληθήκαμε], γραμμένη όχι με μελάνι, αλλά με Πνεύμα ζωντανού Θεού, όχι σε πλάκες από πέτρα, αλλά σε πλάκες από σάρκινες καρδιές. Και έχουμε τέτοια πεποίθηση προς τον Θεό μέσα από τον Χριστό. Όχι ότι είμαστε ικανοί από μόνοι μας να θεωρήσουμε πως κάτι προέρχεται από εμάς τους ίδιους, αλλά η ικανότητά μας προέρχεται από τον Θεό, ο οποίος και μας έκανε ικανούς διακόνους καινούργιας διαθήκης [= συμφωνίας/συνθήκης/συμμαχίας], όχι γράμματος, αλλά πνεύματος. Επειδή το γράμμα θανατώνει, ενώ το πνεύμα δίνει ζωή.» 

(Καινή Διαθήκη, Προς Κορινθίους Β', 3:2-6, σε δική μου μετάφραση)